Emma Enchantments                                    The Jane Austen Society NL celebrates 200 years Emma                                                                   with                                                                 José Roeken                                                         Badly Done Emma!                                                          Austentales.nl     “It was badly done, indeed!” Dit zijn Mr. Knightley’s verwijtende woorden aan Emma na het beledigen van Miss Bates tijdens de picknick op Box Hill. Deze uitspraak is het eerste dat in mij opkomt als ik denk aan Jane Austens roman ‘Emma’ die tweehonderd jaar geleden voor het eerst in print verscheen. Dit kleine zinnetje geeft voor mij perfect aan waar het boek over gaat: Emma’s eigengereidheid, spontaniteit, naïviteit en arrogantie versus het aimabele, verstandige, evenwichtige karakter van Mr. Knightley. Het tweede waar ik vervolgens aan denk is het opdragen van ‘Emma’ aan de Prince Regent.   Box Hill Eén van de voor mij belangrijkste scenes uit het boek is de Picknick op Box Hill. Hier is Jane Austen op haar sterkst: verschillende lagen van de bevolking bij elkaar in de countryside met niets anders te doen dan eten en converseren. De verarmde Miss Bates, de mysterieuze Jane Fairfax, het omhooggevallen domineesechtpaar Elton, de sympathieke Mr. Weston, de flirtende Frank Churchill, het onschuldige weesmeisje Harriet Smith, de perfecte gentleman Mr. Knightley en de verveelde Emma. De scene wordt naar mijn smaak het mooist uitgebeeld in de tv film versie uit 1996. Hier zie je duidelijk de hand van screenwriter Andrew Davies. Romantisch gedekte tafels met luxe gerechten, veel dialogen met een dubbele agenda en vooral de flirt tussen Emma en Frank die breed wordt uitgemeten. Prunella Scales, beter bekend als Sybil uit Fawlty Towers, speelt hier als Miss Bates prachtig de reactie op de belediging van Emma. Mark Strong (voor mij dé Mr. Knightley) zijn gezichtsuitdrukking spreekt boekdelen. Emma gaat echt over de schreef met haar opmerking dat Miss Bates slechts 3 saaie verhaaltjes mag vertellen en dat haar dat wel moeite zal kosten. Miss Bates staat namelijk bekend om haar eindeloos geklets. Na afloop van de picknick geeft Mr. Knightley Emma de wind van voren en noemt haar respectloos en ondoordacht. De woorden van Knightley snijden door Emma’s ziel: “Were she (Miss Bates) a woman of fortune, I would leave every harmless absurdity to take its chance, I would not quarrel with you for any liberties of manner. Were she your equal in situation but, Emma, consider how far this is from being the case. She is poor; she has sunk from the comforts she was born to; and if she live to old age, must probably sink more. Her situation should secure your compassion. It was badly done, indeed!”   Na deze gebeurtenis lijkt het of zowel Emma als Mr. Knightley zich beseffen dat ze meer voor elkaar voelen dan vriendschap. Emma is behoorlijk overstuur van de reprimande na de picknick en gaat de volgende dag direct naar Miss Bates om het goed te maken. Mr. Knightley besluit na dit voorval een tijdje naar zijn broer in London te gaan om zich te bezinnen. Zoals in alle boeken van Jane Austen moet eerst nog een aantal intriges plaatsmaken voor de uiteindelijk verklaring van hun liefde voor elkaar. Maar in dit boek smaakt het happy end, na zoveel omzwervingen des te zoeter!!   Prince Regent Jane Austen werd eind 1815 gevraagd om haar boek ‘Emma’ op te dragen aan de Prince Regent, later King George IV. Zij was daar niet erg onder de indruk van. Niet verwonderlijk; deze monarch stond bekend als een losbol die het niet zo nauw nam met de geldende moraal van die tijd. Haar milde afkeer voor dit Prinselijk verzoek komt heel mooi tot uiting in de bijna satirische briefwisseling tussen Jane Austen en de Bibliothecaris van de Regent James Stanier Clarke. Hij heeft het daarin namelijk helemaal niet over waarom de Prince Regent de boeken van Jane Austen zo mooi vindt maar gebruikt de correspondentie aan Austen om zijn goedbedoelde adviezen en tips te geven waar haar volgende boek over zou kunnen gaan en aan wie ze het dan zou kunnen opdragen. Zo schrijft hij op woensdag 27 maart 1816 aan Jane Austen het volgende: “Perhaps when you again appear in print you may chuse to dedicate your volumes to Prince Leopold: any historical romance, illustrative of the history of the August House of Cobourg, would just now be very interesting.”   Op 1 april antwoordt Austen met de nodige satire en zelfspot: “You are very very kind in your hints as to the sort of composition which might recommend me at present, and I am fully sensible that an historical romance, found on the House of Saxe Cobourg, might be much more to the purpose of profit or popularity than such pictures of domestic life in country villages as I deal in. But I could not sit seriously down to write a serious romance under any other motive than to save my life; and if it were indispensable for me to keep it up and never relax into laughing at myself or other people, I am sure I should be hung before I had finished the first chapter.”   Het bezoek van Austen aan de bibliothecaris in Carlton House (de residentie van de Regent) wordt in de film ‘Miss Austen regrets’ geweldig neergezet door Olivia Williams, in mijn ogen een geloofwaardige Austen op latere leeftijd. Echt komisch wanneer Clarke haar vraagt of ze trek heeft in cake en er vervolgens een enorme taart in de vorm van Carlton House in beeld verschijnt.   Annotated Emma Naast de hierboven genoemde gedachten aan ‘Emma’ zijn er natuurlijk nog veel meer zaken die aanspreken in deze roman. Zeker in dit bicentennial jaar zal ik daarom in mijn presentaties voor Austen Tales ruim aandacht besteden aan ‘Emma’. Ter verduidelijking laat ik de toehoorders fragmenten uit de tv- en filmbewerkingen zien. In 1948, 1960, 1972, 1996 en 2009 is Emma in beeld gebracht, materiaal genoeg dus! Maar bovenal zal ik hen zeker aanraden om het boek te gaan lezen. Het is wel Austens meest lijvige boek. Daarom beveel ik de Annotated Edition aan van Bharat Tandon. Een echte aanrader om tussen de regels door te lezen!     All rights reserved by José Roeken, Austen Tales jane@austentales.nl   www.austentales.nl       De annotated edition van het boek Emma, een echte aanrader!       José Roeken van Austen Tales verzorgt lezingen, cursussen en presentaties over de Engelse schrijfster Jane Austen en haar wereldberoemde boeken Sense and Sensibility, Pride and Prejudice, Mansfield Park, Emma, Persuasion en Northanger Abbey.           © Jane Austen Society NL. De teksten op deze website mogen niet doorgeplaatst worden zonder toestemming. Citeren mag alleen met bronvermelding. Neem contact op voor meer informatie via info@janeaustensociety.nl © Jane Austen Society NL. It's prohibited to use the content of this website without permission. Quoting only with acknowledgement of source. Please contact info@janeaustensociety.nl for more information.

JASNL © 2010 • Privacy Policy • Terms of Use          Stichting Jane Austen Society Nederland   KvK. 34390259